OPBRENGSTEN
COMMUNITY OF PRACTICE

Kernvragen bij dit thema:
Hoe komen we tot een gezamenlijke integrale visie op de ononderbroken ontwikkeling van elk kind op lokaal/regionaal niveau? Hoe vertalen we deze visie en afspraken naar gezamenlijk vastgestelde resultaten, waar iedereen aan bijdraagt en die gezamenlijk gemonitord worden? Wat vraagt dit van bestuurders?

Voor wie
De community is bedoeld voor een mix van beleidsmakers en bestuurders van gemeenten, samenwerkingsverbanden passend onderwijs en kinderopvangorganisaties die in hun eigen regio bezig zijn met het bestuurlijk borgen van samenwerkingsafspraken. Deelnemers willen met een groep collega’s uit andere regio’s leren en reflecteren om in het eigen proces snellere stappen te kunnen zetten. Je schrijft je in als duo vanuit gemeente en onderwijs. 

Zo gaan we aan de slag
We gaan in deze community aan de slag met het: 

• Leren van elkaar en voorbeelden uit regio’s die al stappen hebben gezet in een samenhangende visie; 
• Leren vanuit de wetenschap, met name de bestuur en organisatiekunde. Wat weten we over het sluiten van allianties tussen gemeentelijke overheid en maatschappelijke partners. Wat werkt daar wel en wat werkt er niet? 
• Leren toepassen van een kwaliteitscyclus in een complexe samenwerking; 
• Leren hoe je de ervaringen van jongeren en ouders als vliegwiel in een lokaal/ regionaal bestuurlijk proces kunt benutten. 

Bij een aantal bijeenkomsten zullen gastsprekers aanwezig zijn vanuit de wetenschap, de praktijk, vanuit zorginstellingen en vanuit het ouderperspectief. 

Doel van deze CoP

1. Elke deelnemende regio komt zelf een flinke stap verder in het eigen proces, bijvoorbeeld een goedgekeurd plan van aanpak. Op basis van de leerbehoefte van elke regio is er ruimte om het programma verder in te vullen of aan te passen.  
2. Met elkaar bouwstenen benoemen van niet alleen een inhoudelijke visie op een ononderbroken ontwikkeling van kinderen en jongeren, maar ook de processtappen voor de totstandkoming van bestuurlijke afspraken. 
3. Aan de hand van deze bouwstenen agendasetting richting de beleidscoalitie op mogelijke aanpassing van wet- en regelgeving rondom het OOGO passend onderwijs en de jeugdwet. 

Praktische informatie
Begeleiding: 

• René Peeters, bestuurlijk ambassadeur ‘Met Andere Ogen’
• Bas Wijnen, leidinggevende vakgroep kwaliteit, beleid en monitoring NJi
• Marloes Driedonks, projectleider ‘samen sturen op kwaliteit van jeugdbeleid’ NJi
• Guillermo Holman, beleidsmedewerker onderwijs, VNG.  

Kernvragen bij dit thema
Op veel plaatsen is al ervaring met het interprofessioneel samenwerken rond jeugdigen, vooral in de uitvoeringspraktijk van scholen, wijkteams, enzovoort. Toch gaat het nog niet overal vanzelf en leven er nog flink wat vragen en wensen voor verbetering hiervan. De ’inspiratieregio’s en aandeelhouders hebben de volgende thema’s aangereikt, waarmee we aan de slag gaan:

1. Interprofessioneel samenwerken met de juiste expertise, binnen verschillende contexten, zoals: knooppunten, werkgemeenschappen, IKC’s, MDO’s en dergelijke, in verschillende onderwijsdomeinen (PO-VO-MBO-(V)SO).
2. Leren van (complexe) casussen; Wat was de essentie van de aanpak? Hoe verliep het? Wat waren bruikbare elementen? (Hoe) zou het beter gekund hebben? Wat leren we hieruit?
3. Hoe creëer je betrokkenheid, gezamenlijk ervaren verantwoordelijkheid, verdwijnen van vrijblijvendheid, professionele handelingsruimte (mandaat), kindbelang voorop, samenwerken in het DNA ...  vanuit eigen rollen – taken - verantwoordelijkheden – organisaties – sectoren?
4. Hoe kunnen ouders en kinderen (passend) betrokken worden bij interprofessionele samenwerking? Wat is hun rol / expertise / inbreng? Hoe bereid je ze voor? Wat levert het op? Wat is lastig? En hoe kan dat opgelost worden?
5. Hoe creëer je gezamenlijkheid, elkaar kennen, ontmoeten, samen reflecteren, gezamenlijke intervisie, een gezamenlijke lerende aanpak, enz.?
6. Omgaan met AVG en privacy in de samenwerking, in het belang van kind en ouders? Balans tussen zorgvuldig handelen en AVG als excuus of verlammend middel?
7. Van organisatiegestuurd naar vraaggestuurd (kindgestuurd) handelen en integrale onderwijs- en gezinsplannen; hoe kom je daar?  
8. Goede monitoring van opbrengsten, doelrealisatie en samenwerking, bedoeld om samen van te leren. 

Zo gaan we aan de slag
In de bijeenkomsten nemen we deze vragen als startpunt, waarbij we samen bepalen welke vragen gemeenschappelijk zijn, waar gezamenlijke prioriteiten liggen en wat gewenste leeropbrengsten zijn.

We maken vooral gebruik van elkaars expertise, maar ook van landelijk verzamelde kennis en tools.

Doel van deze CoP
Samen aan de slag gaan met deze eerste aanbeveling uit het rapport ‘Met Andere Ogen’ van Peeters.

Praktische informatie
Begeleiding: 

• Pauline van Viegen, procesmanager, expert professionalisering en versterken van vakmanschap 
• Marij Bosdriesz, inhoudsdeskundige op verbinding onderwijs en jeugdhulp

In 2020 is de Community of Practice monitoring verschillende keren bij elkaar geweest om lokale vraagstukken rond het monitoren van de effecten van de samenwerking onderwijs-jeugd te bespreken. 
Klik hier voor onze opbrengsten.

In de praktijk zien we de volgende mogelijkheden om de ontwikkelingskansen van kinderen met complexe zorgvragen te vergroten:

1. Kinderen volgen onderwijs op een school. In dat geval wordt zorgtoegevoegd aan het onderwijs op een onderwijslocatie. 
2. Kinderen kunnen binnen een schoolgebouw nog niet of niet meer tot leren of ontwikkeling komen. Ze volgen daarom een programma in een zorgsetting en onderwijswordt toegevoegd aan het aanbod in de zorgsetting.  De meeste kinderen (dus niet allemaal) hebben een vrijstelling van de leerplicht. 
3. De collectieve voorziening : bijvoorbeeld een structurele onderwijs-zorgklas op een school of een zorgonderwijsgroep op een zorglocatie. 

Het accent van de bijeenkomsten ligt op onderwijs in een zorgsetting en de collectieve voorziening.

Kernvragen bij dit thema:
We zoomen in op een tal van ontwikkelvragen. Hoofdonderwerpen en voorbeeldvragen zijn:

• Doelgroep: over wie gaat het? Over welke complexe hulpvragen gaat het? Welke kinderen vallen nu tussen wal en schip? 
• Grenzen van wet en regelgeving: tegen welke grenzen loopt met aan en welke kinderen hebben daar het meeste last van? 
• Kwaliteitskader: hoe borg je de kwaliteit? Wie is daarvoor verantwoordelijk? Hoe zit het met de verschillende inspecties? 
• Leerplichtontheffing: welke criteria worden er gehanteerd in de verschillende regio’s? Hoe wordt onderwijs betrokken bij kinderen met een leerplichtontheffing?  
• Financiën: hoe kunnen onderwijs- en zorg budgetten gekoppeld worden? Hoe kom je tot een goede kosten-batenanalyse?

Uitkomsten en oplossingsrichtingen uit deze gesprekken worden ook benut bij de landelijke beleidsontwikkeling VWS en OCW.

Voor wie
Vertegenwoordigers van gemeenten, samenwerkingsverbanden en zorginstellingen die zich bezighouden met passend onderwijs op zowel beleids- als uitvoerend niveau. 

Zo gaan we aan de slag
We gaan met elkaar in gesprek om de belangrijkste knelpunten boven tafel te krijgen en samen te onderzoeken op basis van onze gezamenlijke kennis en ervaringen welke oplossingsrichtingen er zijn. Wat is het probleem, wat is er al geprobeerd, wat zijn de ervaringen daarmee en hoe kunnen we verder om te komen tot verbetering? 

Doel van deze CoP
Het verbeteren van de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen met complexe hulpvragen door met verschillende regio’s samen te onderzoeken wat de knelpunten, mogelijkheden en successen zijn in het creëren van passend aanbod.

Praktische informatie

Begeleiding:

• Vincent Fafieanie, Willeke van Sleeuwen
• Bob Austmann Nederlands Jeugdinstituut i.s.m. Natalie Jonkers (VWS) 

Kernvragen bij dit thema
Wat is er in de basis van een schoolomgeving nodig om kinderen en jongeren gezond, kansrijk en veilig te laten opgroeien? Hoe wordt binnen het onderwijs omgegaan met alledaagse opvoed- en opgroeivragen die horen bij de ontwikkeling van kinderen en jongeren? Hoe kunnen partners uit het jeugdveld de school versterken? Wanneer hebben we het over positief jeugdbeleid en wanneer over preventie? Hoe zijn beide begrippen in te vullen in de samenwerking van scholen, partners uit het jeugdveld en van gemeenten? En hoe kan specifieke aandacht voor de ontwikkeling van jonge kinderen bijdragen aan ontwikkelkansen?

Voor wie
Deze CoP is bedoeld voor ervaringsdeskundigen, praktijkprofessionals, beleidsmakers, directeuren en bestuurders uit gemeenten, zorginstellingen en het onderwijs. Deze gemêleerde samenstelling zorgt ervoor dat er samen vanuit verschillende perspectieven (politiek-bestuurlijk, beleidsmatig en vanuit de praktijk) geleerd wordt.  

Zo gaan we aan de slag
In de eerste sessie kiezen we gezamenlijk onze focus voor de vier volgende bijeenkomsten: wat willen we onderzoeken? Welke perceptie op positief jeugdbeleid hebben we? Hoe komen we buiten de box om nieuwe mogelijkheden tot positief en preventief beleid te ontdekken? Welke vragen hebben we en zijn er externe sprekers met wie we hierover willen praten. Wat willen we delen met de buitenwereld? Tenminste één van de bijeenkomsten zoomt in op het versterken van de samenwerking rond jonge kinderen.

Doel van deze CoP 

• kennis, ervaring en inzichten opdoen die aansluiten bij de leerbehoefte van elke inspiratieregio en daar ook toepasbaar zijn; 
• vanuit beleid en praktijk zicht krijgen op goede voorbeelden van positief jeugdbeleid en preventie in en om het onderwijs;  
• onderzoeken welke werkzame elementen (bouwstenen) in de beleidsvorming en praktijkuitwerking nodig zijn om positief jeugdbeleid binnen het onderwijs te laten werken voor kinderen en jongeren;
• een gezamenlijke visie ontwikkelen op hoe gemeenten de context van de school op een vanzelfsprekende manier kunnen benutten in hun positief jeugdbeleid, en samenwerking met organisaties, ouders en kinderen versterken; 
• knelpunten identificeren die het tot stand komen van positief jeugdbeleid en preventie in de verbinding met scholen belemmeren en deze adresseren. 

Praktische informatie
Je schrijft je in liefst als duo met een afvaardiging vanuit gemeente, onderwijs en/of jeugdhulp.

Begeleiding:

• Peter Hulsen, adviseur Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ)
• Charlotte Dopper, projectleider ‘Veiligheid in de basis’ Nederlands Jeugdinstituut (NJi)
• Johan Kruip, projectleider ‘Samen werken aan een sterke basis’ NJI; i.s.m. Pact