16 december 2025

5 jaar Initiatieven Collectief: 'Een hand uitreiken naar elk kind dat dreigt uit te vallen'

“Ons gezamenlijke doel is een hand uitreiken naar elk kind dat dreigt uit te vallen, met de boodschap: ‘Je hoort erbij’. Zo voorkomen we dat het achterste wagonnetje losraakt en tot stilstand komt.” Met dit beeld opende Bart van Kessel van Gedragswerk de bijeenkomst van Het Initiatieven Collectief dat vijf jaar geleden is opgericht.

Initiatieven Collectief 

In Nederland is een groeiend aantal initiatieven dat een passende context biedt aan kinderen en jongeren voor wie ontwikkeling binnen het huidige onderwijs of zorgaanbod niet of onvoldoende plaatsvindt. Zij vallen uit, worden 'thuiszitters' en alternatieven zijn voor hen zeer moeilijk te vinden.

Meer routes om je te ontwikkelen

Het Initiatieven Collectief is een samenwerking tussen deze initiatieven en verbondgenoten bij de overheid, Gedragswerk en Movisie. Het Collectief werd vijf jaar geleden opgericht met het doel om meer routes te creëren voor kinderen en jongeren om te leren en zich te ontwikkelen.

Op de lustrumbijeenkomst op 25 november 2025 lag de nadruk op hoe in de samenleving het leerrecht, het fundamentele recht van elk kind om zich te ontwikkelen en te ontplooien, ook voor deze groep kinderen en jongeren verzilverd kan worden.

'Wat gunnen we onze kinderen?'

Corien van Starkenburg, bestuurslid van Ingrado, de landelijke beroepsvereniging voor professionals die zich bij gemeenten bezighouden met de leerplicht en het Doorstroompunt, sprak de hoop uit dat de initiatieven die zij nu ziet ontstaan, uitgroeien tot algemene voorzieningen waarvan ook het reguliere onderwijs kan leren. De omvangrijke beweging vraagt volgens haar om ‘gruwelijk veel geduld’. Maar, zo benadrukte ze, het is de inspanning meer dan waard. “Uiteindelijk draait het allemaal om het beantwoorden van deze vraag: Wat gunnen we onze kinderen?”

Small Wins: kleine, betekenisvolle stappen

Katrien Termeer hoogleraar Bestuurskunde bij de WUR en kroonlid van de SER, focust in haar presentatie op het belang van small wins: kleine, betekenisvolle stappen, gedreven door ambitie. Kenmerken van deze aanpak zijn onder meer het introduceren van nieuwe praktijken en waarden, het bereiken van zichtbare resultaten en het teweegbrengen van technische en sociale veranderingen die barrières doorbreken en energie geven. Deze small wins zijn volgens haar de enige manier om dingen te veranderen, omdat ze diepgaand, snel en concreet zijn en ook ruimte bieden om te leren. 

Lees meer over het lustrum van het Initiatieven Collectief.