Inclusief onderwijs voor iedereen - Wat we kunnen leren van thuiszitters

‘De reden dat ik de publicatie Op weg naar inclusief onderwijs... met thuiszitters!' schreef, is omdat de kennis over de aanpak van thuiszitten op beleids- en bestuursniveau zo versnipperd is’, zegt Hanneke van Noort. Als orthopedagoog en beleidsadviseur zag zij dat veel projecten of pilots vaak maar een deel van het probleem behandelen. 'Het gaat over de ruimte in regels, over de aanpak op individueel niveau of over de bekostiging en organisatie van aanbod, maar niet altijd over de samenhang daartussen. Hierdoor verdwalen beleidsmedewerkers en bestuurders bij onderwijs en gemeenten in oplossingen die soms zelfs haaks staan op elkaar. Daardoor zijn leerlingen en ouders aan het dolen door de domeinen. Het kind betaalt hiervan uiteraard de ‘prijs': hij of zij verliest perspectief en mist kansen om tot ontwikkeling te komen.

Diverse groep

Duizenden leerlingen in Nederland krijgen geen volwaardig onderwijs. De schattingen lopen uiteen van 70.000 tot 90.000 leerlingen, exclusief de jongeren in behandel- of residentiële settings die ook onderwijstijd missen. Hoewel ze worden samengevoegd onder het label ‘thuiszitter’ dekt die term de lading niet, stelt Van Noort. Het gaat om een diverse groep leerlingen die om uiteenlopende redenen geen volwaardig onderwijs volgt. De gemene deler van de groep thuiszitters, is dat zij verdwalen in het systeem. Ouders en ook professionals proberen een weg te vinden door procedures, loketten en domeinen. Dat onderwijs en jeugdhulp vaak naast elkaar opereren in plaats van met elkaar, is extra verwarrend.

Andere keuzes

In de publicatie brengt Van Noort bestaande kennis in een praktisch beleidskader samen. Het biedt bestuurders handvatten om orde te scheppen in het doolhof van regels en verantwoordelijkheden. Niet door extra protocollen toe te voegen, maar door domeinoverstijgend te denken en te handelen. Door te kijken naar wat een kind nodig heeft, in plaats van naar welk hokje het past.

Beleid om thuiszitten aan te pakken

Wie aan de slag wil met beleid om thuiszitten aan te pakken, kan de leerpunten vanuit meerdere onderzoeken en experimenten bij elkaar nemen, laat Van Noort zien. ‘Dan kan je samen (onderwijs en gemeenten) een stip op de horizon zetten die richting geeft aan allerlei keuzes: van registratie tot aan organisatie en bekostiging van aanbod.